Wiadomości

• PL-DANE: Sprzedaż detaliczna wzrosła w czerwcu o 4,4% r/r – to mniej niż miesiąc temu (5,0% r/r) i mniej niż spodziewał się konsensus prognoz (5,3% r/r). Źródłem rozczarowania była sprzedaż odzieży i obuwia (-20% r/r) oraz wyposażenia mieszkań (meble, sprzęt RTV/AGD: -7% r/r). Wysoką dynamiką cechowała się natomiast sprzedaż samochodów (+24% r/r). Dane pokazują, że gospodarstwa domowe w Polsce mimo dużego wzrostu dochodów (rzędu 9% r/r w ujęciu realnym) nie są gotowi na zwiększenie konsumpcji. Na podstawie dotychczas opublikowanych danych szacujemy, że wzrost PKB w Polsce w 2kw 2024 wyniósł 2,6% r/r – nieco mniej niż szacowaliśmy wcześniej (2,8% r/r). 
• PL-DANE: Produkcja budowlano-montażowa w czerwcu rozczarowała nawet bardziej niż sprzedaż detaliczna. Spadła o 8,9% r/r – wobec konsensusu prognoz: -4,5% r/r. Negatywną niespodziankę przyniosła przede wszystkim branża budowy budynków, która zmniejszyła aktywność gospodarczą aż o 18% r/r. To naszym zdaniem dość silna reakcja na wygaśnięcie dotychczasowego programu subsydiów do kredytów hipotecznych i odległa perspektywa uruchomienia nowego (obecnie planowane jest to na 15 stycznia 2025). Dynamika robót z dziedziny inżynierii lądowej wyniosła -9% a robót specjalistycznych -1% r/r. Tutaj winę ponosi cykl funduszy unijnych. Środki z KPO przyszły zbyt późno by zasypać lukę pomiędzy budżetami na lata 2014-2020 i 2021-2027. Potwierdza się nasza prognoza, że wkład inwestycji do PKB w tym roku będzie ujemny.  
• PL-DANE: Podaż pieniądza M3 wzrosła w czerwcu o 8,4% r/r – blisko konsensusu prognoz (8,3% r/r). Wzrosły depozyty gospodarstw domowych (o 10,8 mld zł w stosunku do maja). Obniżyły się natomiast depozyty przedsiębiorstw (o 6,6 mld zł m/m) i sektora instytucji finansowych (o 2,2 mld zł). Po stronie kredytów widać przede wszystkim silny wzrost zadłużenia sektora publicznego oraz pozostałych instytucji finansowych. 
• PL-BUDŻET: Minister Finansów A.Domański wyraził pogląd, że założona na 2024 kwota deficytu budżetowego (184 mld zł) nie wymaga podwyższenia i zostanie zrealizowana. Wzrost dochodów podatkowych jest jego zdaniem wystarczająco szybki. Naszym zdaniem dochody z VAT rosną zbyt wolno by na koniec roku osiągnąć założoną w budżecie kwotę. Zabraknie ok. 20 mld zł. Stąd biorą się spekulację o potrzebie nowelizacji budżetu. Nie wykluczamy jednak, że w końcówce roku zobaczymy dostosowania kalendarza wydatków, co pozwoli uniknąć nowelizacji. Po czerwcu 2024 r. budżet zrealizował 38% zakładanego rocznego deficytu. 

Nowy lek na otyłość ma efekty w skali makro

Postęp techniczny oraz innowacje to na dłuższą metę główne źródło dobrobytu. Niewiele jest tak dobitnych tego przykładów jak odkrycie semaglutydu (GLP-1) – rewolucyjnego leku na otyłość i oba typy cukrzycy (w połączeniu ze zmianą diety oraz aktywnością fizyczną oczywiście). Lek ten został dopuszczony do użytku już w 2017 r. (w USA), ale dopiero od 2022 r. zyskał dużą popularność, gdy stał się dostępny w większych dawkach oraz w łatwiejszej do podawania formie (w pigułkach, nie zastrzykach). Jest on obecnie sprzedawany jako Ozempic oraz Wegovy (produkowane przez duńską firmę farmaceutyczną Novo Nordisk), ale od niedawna do użytku dopuszczony został także tirzepatyd – o bardzo zbliżonym działaniu – produkowany jako Mounjaro przez amerykańską Eli Lilly.  

Kwestia konkurencyjności  

Dlaczego o tym piszemy? Z dwóch przyczyn. Po pierwsze dlatego, że nowy lek opracowała duńska spółka farmaceutyczna, a nieczęsto się zdarza, by europejska firma osiągnęła podobny sukces o globalnym zasięgu. Europa nie doczekała się własnych cyfrowych gigantów (pomijając może Spotify) a niegdyś silne branże (np. niemiecka motoryzacja i przemysł precyzyjny) wydają się przegrywać z azjatycką konkurencją. Dla Polski znalezienie nowych przewag konkurencyjnych, oprócz umiarkowanie niskich płac, staje się coraz bardziej palącą potrzebą i Dania jest ciekawym punktem odniesienia. Sukces Ozempiku nie spadł tam bowiem z nieba, tylko wyrósł z inwestycji, które Duńczycy poczynili kilka dekad temu.  

Zaczęło się od wysokiej jakości badań naukowych prowadzonych przez duńskich uczonych w Kopenhadze (m.in. J.J.Holsta, J.Habenera i M.Naucka), które doprowadziły do odkrycia samej cząsteczki i jej własności leczniczych. Dopiero w latach 90. pałeczkę przejął Novo Nordisk, który zdecydował się zainwestować w bardzo ryzykowny i czasochłonny proces opracowania i certyfikacji nowego leku. Dopiero na przełomie 2017 i 2018 lek uzyskał dopuszczenie do użytku w USA, Kanadzie i Unii Europejskiej. Ale warto było czekać, gdyż skala sukcesu nowego leku jest ogromna. Nie tylko pod względem poprawy jakości życia osób, którym pomógł, lecz także czysto ekonomicznym. Szacuje się, że leki z rodziny semaglutydów są przyjmowane obecnie przez ok. 6% mieszkańców USA (źródło) i zdobywają coraz większą popularność na innych rynkach. Kuracja nie jest tania, gdyż powinna trwać co najmniej 3 miesiące a kosztuje od 200 do 1000 USD na miesiąc. Sam lek jest też niezwykle dochodowy dla jego producenta Novo Nordisk. Dość powiedzieć, że jest to obecnie największa europejska spółka pod względem kapitalizacji, a przemysł farmaceutyczny odpowiada za niemal całość 1,8% wzrostu gospodarczego Danii w ub. roku (źródło).  

Zmiana wzorców konsumpcyjnych 

Stosowanie leków skutecznie zmniejszających wagę i poziom apetytu nie pozostaje bez wpływu na wzorce zakupowe. Badania rynku sugerują, że osoby korzystające z GLP-1 zaczynają wydawać ogólnie mniej pieniędzy na żywność, w USA przeciętnie o 11% wg Grocery Doppio. Spadek popytu nie rozkłada się jednak równomiernie pomiędzy wszystkie typy żywności. Największymi przegranymi są typowe produkty sklepów typu Convenience: słodycze, wypieki, słodkie napoje, alkohol i żywność najmocniej przetworzona. Są też wygrani, na ogół produkty stosowane przez osoby aktywne fizycznie, a więc napoje izotoniczne i energetyczne, zamienniki posiłków, zdrowe przekąski i chude białko.  

Przeciętna zmiana koszyków zakupowych w sklepach spożywczych online przez mieszkańców USA stosujących semaglutyd 

Źródło: Raport Grocery Doppio o koszykach zakupowych mieszkańców USA w sklepach internetowych – link  

Jest jeszcze najpewniej zbyt wcześnie, by podobne zmiany wzorców zakupowych dostrzec również w Polsce. Kuracja semaglutydem jest w naszym kraju dostępna, ale wciąż mało popularna i droga. Gdybyśmy jednak mieli obstawiać zmiany koszyka inflacyjnego GUS w przyszłym i kolejnym roku to obstawialibyśmy więcej owoców i warzyw a mniej słodkich napojów i ciastek. W Stanach Zjednoczonych zakład ten już się zresztą rozstrzygnął na rynku akcyjnym, gdzie notowania spółek z branży pakowanej żywności wyraźnie przegrywają z szerokim rynkiem.    

Kapitalizacja firm z branży pakowanej żywności na tle szerokiego rynku w USA

Źródło: S&P via Macrobond 

Na koniec chcielibyśmy zaznaczyć, że celem niniejszego artykułu nie jest zachęcenie stosowania semaglutydu w leczeniu otyłości i cukrzycy. Chociaż jest to lek, którego skuteczność potwierdzają badania kliniczne, to posiada on również skutki uboczne i nie u każdego może być stosowany. O jego stosowaniu powinien zawsze decydować lekarz. Nasze opinie dotyczą wyłącznie skutków ekonomicznych jego dużej popularności.

Komentarz rynkowy

• ZAGRANICA: Początek tygodnia nie przyniósł większej zmienności na rynku eurodolara, który poruszał się nieznacznie poniżej poziomu 1,09. Wyjątkowo ubogie kalendarium publikacji makro w dniu dzisiejszym zapowiada nam powtórkę z dnia wczorajszego. Pewnej zmienności mogą dostarczyć banki centralne z krajów rozwijających się: Turcji oraz Węgier. W tym drugim przypadku zobaczymy zapewne kolejną obniżkę stóp procentowych - rynek zakłada cięcie o 25 pb. Z kolei rentowności obligacji na rynkach bazowych kontynuowały wczoraj stopniowy ruch do góry. 
• POLSKA: Bardzo stabilny rynek złotego, szczególnie przy niewielkiej zmienności na eurodolarze. Złoty powoli powraca do mocniejszych poziomów po ubiegłotygodniowym silnym osłabieniu do 4,30/EUR, który jest obecnie istotnym punktem oporu. Z kolei poziom 4,25 to ważny poziom wsparcia dla tej pary, do którego złoty powinien zmierzać w najbliższym czasie, biorąc pod uwagę dalej solidne fundamenty (bardzo jastrzębia polityka pieniężna, napływ środków z KPO). Polskie aktywa nie zareagowały na wczorajsze słabsze od oczekiwań dane o sprzedaży detalicznej oraz produkcji budowlano-montażowej. Na rynku obligacji podaży dostarczy dzisiaj aukcja sprzedaży SPW, na której Ministerstwo Finansów zaoferuje papiery za łącznie 5-10 mld PLN. Będzie to sprzyjać dalszemu wzrostowi rentowności.

Kalendarz najważniejszych odczytów makroekonomicznych w bieżącym tygodniu znajduje się tutaj.