Najważniejsze dziś

Dziś czekamy na wynik posiedzenia FOMC. Nie należy oczywiście spodziewać się zmian stóp procentowych, ale ostatnie dane z amerykańskiej gospodarki (rynek pracy i inflacja CPI) oddaliły perspektywę gołębiego skrętu Fed. Zamiast tego należy spodziewać się utrzymania dotychczasowej, jastrzębiej retoryki. W międzyczasie rzucimy okiem na europejską produkcję przemysłową oraz inflację PPI w USA.

Wiadomości

• PL-RZĄD: W swoim expose premier Donald Tusk zapowiedział m.in. podwyżki płac dla nauczycieli o 30% i dla pracowników budżetówki o 20% oraz wprowadzenie tzw. „babciowego”. Zapowiedziano także powołanie opiniującej wydatki Rady Fiskalnej. Szerzej na temat planów nowego rządu piszemy w dalszej części raportu. W wieczornym głosowaniu rząd uzyskał wotum zaufania stosunkiem 248:201 głosów a zaprzysiężenie zaplanowano na dziś. 
• PL-DŁUG: Ministerstwo Finansów sprzedało papiery skarbowe o łącznej wartości 9,3 mld zł (z czego 1,3 mld zł na aukcji dodatkowej) przy popycie wynoszącym 14 mld zł.
• DE-DANE: Zaufanie niemieckich analityków i inwestorów instytucjonalnych w grudniu poprawiło się - wynika z danych Instytutu ZEW. Raport ZEW pokazał, że indeks mierzący oczekiwania tych grup co do wzrostu gospodarczego Niemiec wyniósł +12,8 pkt. Spodziewano się spadku indeksu z +9,8 do +9,5 pkt. 
• US-DANE: Inflacja CPI w USA spadła z 3,2 do 3,1% r/r a inflacja z wyłączeniem cen żywności i energii utrzymała się na poziomie 4%. W obydwu przypadkach dane były zgodne z oczekiwaniami. Tym niemniej, w szczegółach odczytu widać pewne niepokojące tendencje. Z uwagi na ponowne przyspieszanie cen usług i czynszów rosną miary inflacji oczyszczonej z wahań. Obecne dane CPI nie są spójne z realizacją celu inflacyjnego Fed w krótkim okresie i wskazują na trudność „ostatniej mili” dezinflacji.

Impuls fiskalny w centrum uwagi - czego dowiedzieliśmy się z expose

Expose Donalda Tuska: zapowiedzi nowych wydatków
0,77% PKB – taka jest wartość impulsu fiskalnego, który we wczorajszym expose zapowiedział Donald Tusk. Przypomnijmy pokrótce, o jakich rozwiązaniach mowa:

• Podwyżki płac w sektorze publicznym o 20%, w tym dla nauczycieli o 30% od 1 stycznia 2024 r. – koszt szacujemy na 0,42% PKB (choć należy zaznaczyć, że tylko 0,16% PKB stanowi nowy wydatek dyskrecjonalny, gdyż w projekcie  budżetu na 2024 r. zapisano już podwyżki dla budżetówki o 12,3% warte 0,26% PKB)
• Druga waloryzacja rent i emerytur w latach, w których inflacja przekroczy 5% - w tym przypadku koszt to 0,21% PKB
• Program Aktywna Mama (pot. „babciowe”), czyli subsydia dla matek dzieci do lat 3, które wróciły na rynek pracy i zarabiają płacę minimalną – oznacza dla budżetu dodatkowe 0,14% PKB po stronie wydatkowej

Jednocześnie nowy premier potwierdził, że polska armia będzie dozbrajana z poszanowaniem zawartych dotychczas kontraktów, co pozwala oczekiwać, że wydatki na obronność wyniosą w przyszłym roku 4,2%, czyli tyle ile dotychczas oczekiwano. Donald Tusk zapowiedział również kilka rozwiązań, które – choć o istotnym znaczeniu dla finansów publicznych – nie są bezpośrednio związane ze zmianą obciążeń budżetowych. Chodzi o następujące projekty:

• Rozliczenie podatku dochodowego w ujęciu kasowym
• Powołanie Rady Fiskalnej

Warto przypomnieć, że w ubiegłym tygodniu przeprowadzaliśmy dekompozycję przyszło-rocznego deficytu sektora general government (5,3% PKB) na część dyskrecjonalną (tzn. ponoszoną niejako ad hoc, pozostającą w swobodnej gestii władz fiskalnych) i „bazowa”. Wskazywaliśmy, że niemal połowa zaplanowanego deficytu (2,2% PKB) jest konsekwencją czynników dyskrecjonalnych, ma zatem charakter nadzwyczajny. Analiza dzisiejszego expose wskazuje jednak, że po stronie nowych wydatków sektora finansów publicznych trzeba będzie dopisać dodatkowo niemal 0,8% PKB.
 
Expose Mateusza Morawieckiego: procedura nadmiernego deficytu
Wczorajsze wystąpienie Donalda Tuska nie było jednakże jedynym expose, którego mogliśmy wysłuchać w tym tygodniu. Podczas swojego poniedziałkowego wystąpienia Mateusz Morawiecki zakomunikował, że Unia Europejska zgodziła się by wydatki na uzbrojenie nie były wliczane do deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych w ramach procedury nadmiernego deficytu. Oznacza to, że podczas analiz stabilności polskiego zadłużenia Bruksela będzie pomijać istotną część wydatków ponoszonych przez Warszawę na modernizację armii – mowa przynajmniej o 1,1% PKB tytułem wzrostu zadłużenia Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych.

Wydatki fiskalne a impuls konsumpcyjny
Analiza rozwiązań przygotowywanych w Ministerstwie Finansów jest istotna z jeszcze jednego powodu: chodzi o tzw. policy mix, czyli interakcje pomiędzy polityką fiskalną a pieniężną. W ostatnich tygodniach od strony NBP dobiegały głosy, że efekt wzrostu wydatków fiskalnych w wykonaniu nowego rządu może mieć charakter proinflacyjny, a konsumenci – doświadczywszy zastrzyku gotówki – mogą zwiększyć konsumpcję, zwiększając presję na wzrost cen. 
Oszacowanie proporcji, w jakich impuls fiskalny rozłoży się pomiędzy konsumpcję a oszczędności to złożone zagadnienie (pracujemy nad tym!), ale warto w tym momencie zauważyć, że największym elementem nowych, dyskrecjonalnych wydatków fiskalnych są w 2024 r. koszty modernizacji armii, które w znikomy sposób przełożą się na popyt wewnętrzny. Wynika stąd, że skala przyszłorocznego impulsu fiskalnego będzie zdecydowanie mniejsza, niż mogłoby się w pierwszej chwili wydawać, zaś wpływ na inflację – bardziej ograniczony.
 

Komentarz rynkowy

• ZAGRANICA: W listopadowej inflacji CPI pojawiły się niepokojące szczegóły, więc po chwili wahania rynek zaczął reagować jastrzębio, wyższymi stopami Dziś czekamy na wynik posiedzenia FOMC. Nie należy oczywiście spodziewać się zmian stóp procentowych, ale ostatnie dane z amerykańskiej gospodarki (rynek pracy i inflacja CPI) oddaliły perspektywę gołębiego skrętu Fed. Na co zwracać uwagę? Jak się wydaje, kolejne podwyżki stóp procentowych są generalnie mało prawdopodobne, gra natomiast toczy się o przyszłe obniżki stóp procentowych. Ważne będą więc zarówno komentarze Powella dotyczące warunków i momentu ich wystąpienia (albo brak takowych), jak i popularne „kropki”, czyli preferowana przez członków FOMC ścieżka stóp procentowych. Tym niemniej, po ostatnich publikacjach rynek może już wyceniać jastrzębie nastawienie Fed i być może potrzeba podbicia stawki, by wzrosty rynkowych stóp były kontynuowane. 
• POLSKA: EUR-PLN pozostaje w bardzo wąskim przedziale wahań, 4,32-34, a ruchy w ramach niego wydają się losowe. Wczorajszy – umocnienie złotego przy mocniejszym dolarze i wyższych stopach zagranicą wygląda nieintuicyjnie. Warto przypomnieć, że na rynku FX nie należy spodziewać się przełomu z uwagi na niską płynność w końcówce roku. Na rynku obligacji z kolei, pomimo negatywnych prądów z zagranicy, dominowali kupujący, nie bez udziału dużej aukcji sprzedaży SPW, która nie zaspokoiła całości zgłoszonego popytu na papiery skarbowe.