Wiadomości

• PL-DANE: Produkcja budowlano-montażowa wzrosła w kwietniu o 9% w stosunku do marca i zarazem była niższa o 2% niż w kwietniu 2023. Odczyt był lepszy od konsensusu prognoz (-5,0% r/r). Źródłem pozytywnej niespodzianki było przede wszystkim budownictwo infrastrukturalne, w którym aktywność wzrosła aż o 24,6% w stosunku do marca. Budownictwo kubaturowe wzrosło 7,6% m/m. Produkcja budowlano-montażowa ma umiarkowanie pozytywne perspektywy wzrostu w tym roku ze względu na napływ środków z KPO zwiększy stopniowo inwestycje infrastrukturalne w Polsce (ich wpływ w danych makro zobaczymy na jesieni) Z kolei budownictwo mieszkaniowe, mimo wysokich stóp procentowych utrzymuje stosunkowo wysoką rentowność i systematycznie zwiększa liczbę pozyskiwanych pozwoleń na budowę i uruchamianych inwestycji. Dodatkowym motorem wzrostu w tej branży może być też nowy program subsydiowanych kredytów hipotecznych (Mieszkanie na Start), którego uruchomienie planowane jest w drugiej połowie roku.    
• PL-DANE: Sprzedaż detaliczna wzrosła w kwietniu o 4,1% r/r, czyli mniej niż oczekiwał konsensus prognoz (5,1%) i mniej niż w marcu (6,0% r/r), gdy sprzedaż podbijały święta wielkanocne. Z pozytywnych informacji warto odnotować poprawę dynamiki sprzedaży dóbr trwałych (meble, sprzęt RTV, AGD). Sprzedaż samochodów przyspieszyła z 13 do 34% r/r, ale wynikało to głównie z niskiej bazy odniesienia. Wysoki wzrost utrzymała sprzedaż w sklepach budowalnych (+30% r/r w kategorii „Pozostałe”) - to efekt poprawy koniunktury w budownictwie mieszkaniowym. W kolejnych miesiącach przyspieszeniu dynamiki sprzedaży będą sprzyjać poprawiające się nastroje oraz potężny wzrost realnych dochodów konsumentów. Tym niemniej, pozostajemy sceptyczni co do potencjału, jaki drzemie w polskim konsumencie. W II kwartale wzrost PKB będzie naszym zdaniem oscylował w okolicach 3% r/r. Podobnie w całym 2024 roku prognozujemy, że polski PKB wzrośnie o 3%. 
• PL-STOPY: I.Dąbrowski – jeden z gołębich członków RPP – wyraził pogląd, że obecna dynamika wynagrodzeń jest zbyt duża dla ustabilizowania inflacji i powinna jego zdaniem spowolnić do 3-4% r/r w ujęciu realnym (obecnie 9% r/r). Przestrzeń do obniżek stóp procentowych pojawi się jego zdaniem w 2025 r., ale nie sprecyzował w której części roku, ani w jakiej skali. Podtrzymujemy opinię, że ani w tym, ani w przyszłym roku nie dojdzie do zmiany poziomu stóp procentowych.  
• PL-BUDŻET: Wczoraj Ministerstwo Finansów sprzedało na aukcji obligacje skarbowe o wartości 10 mld zł – czyli tyle ile wynosił górny przedział zapowiadanej sprzedaży. Stopień pokrycia tegorocznych potrzeb pożyczkowych wynosi już 69%. 
• EZ-PMI: Koniunktura w europejskim przemyśle w maju poprawiła się mocniej od prognoz. W Niemczech wskaźnik PMI dla tego sektora wzrósł o 3 pkt (z 42,5 do 45,4 pkt), a dla Francji i całej strefy euro o 1,5 pkt (z 45,7 do 47,1 pkt w przypadku tej ostatniej).   
• US-DANE: W maju koniunktura wg PMI również w USA się poprawiła, zwłaszcza w usługach, dla których indeks wzrósł z 51,3 do 54,8 pkt. Koniunktura w przemyśle w tym kraju powróciła natomiast powyżej 50 pkt, konkretnie do 50,9 pkt. Z kolei liczba nowych wniosków o zasiłek dla bezrobotnych w ub. tygodniu wyniosła 215 tys. – nieco mniej od konsensusu prognoz (220 tys.). Stoi to w pewnej kontrze ostatnich sygnałów pogorszenia kondycji amerykańskiego rynku pracy, np. raportu Payrolls za kwiecień. Jeśli takie pogorszenie ma faktycznie miejsce, to przebiega ono w łagodny sposób. Sprzedaż nowych domów w USA natomiast rozczarowała. W kwietniu wyniosła 643 tys. wobec spodziewanych 678 tys. 
• TR-STOPY: Bank centralny Turcji pozostawił stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Główna stopa (tygodniowe repo) wynosi obecnie 50%. Inflacja w tym kraju wynosi obecnie 70% i wciąż znajduje się we wzrostowym trendzie, choć jego momentum wygasa i oczekiwania inflacyjne spadają. Bank centralny zarazem zacieśnił wczoraj politykę pieniężną innymi kanałami, poprzez podwyższenie stopy rezerwy obowiązkowej dla banków i zmianę sposobu jej oprocentowania.

Blaski i cienie bycia mobilnym 

Mieszkańcy USA są postrzegani jako niezwykle mobilni – skłonni do częstych przeprowadzek w pogoni za lepszą pracą lub wyższym wykształceniem. To częsty motyw amerykańskich filmów i seriali; motyw, który ma oparcie w faktach (Europejczycy statystycznie przeprowadzają się rzadziej), ale również jest źródłem nieprawdziwego stereotypu. Większość Amerykanów mieszka bowiem bardzo blisko – kilkanaście, kilkadziesiąt mil od swojego miejsca urodzenia (źródło). Mobilność nie jest wcale powszechną wśród nich cechą a co więcej jest teraz znacznie rzadsza niż jeszcze 2,3,4 dekady temu. To paradoksalne, gdyż młodsze pokolenia – millenialsi oraz generacja Z – mają mniej zobowiązań, które trzymałyby ich w miejscu. Rzadziej wchodzą w związki małżeńskie i mają mniej dzieci, niż ich rodzice, gdy byli w ich wieku.    

Odsetek Amerykanów, którzy zmienili miejsce zamieszkania w ub. roku 

Źródło: U.S. Census Bureau: Current Population Survey – Annual Social and Economic Supplement via Macrobond 

Amerykanie są także coraz bardziej podzieleni pod względem mobilności. Osoby z wyższym wykształceniem (~37% populacji) przeprowadzają się coraz częściej – wykonując tzw. „wolne zawody” - stają się cyfrowymi nomadami. Im bardziej elitarne wykształcenie i zawód ktoś posiada (np. prawniczy, medyczny, technologiczny) tym bardziej prawdopodobne jest, że niedawno zmienił/a miejsce swojego zamieszkania (miasto/stan) i że żyje on/ona daleko od swojego domu rodzinnego. Osoby posiadające wykształcenie średnie i niższe (63% populacji) coraz częściej prowadzą bardziej osiadły tryb życia.  

Liczba Amerykanów, która zmieniła miejsce zamieszkania w ub. roku wg poziomu wykształcenia (2007 = 100) 

Źródło: j.w. 

Ekonomiści postrzegają zwykle mobilność jako coś pozytywnego. Osoby gotowe do przeprowadzki mają więcej możliwości poprawy swojej sytuacji ekonomicznej – zdobycia lepszego wykształcenia na odległej uczelni, lub podróży za lepszą pracą tam gdzie jest dostępna. Gospodarka też na tym korzysta. W każdym kraju są regiony bardziej dynamiczne (np. ze względu na dostępność surowców naturalnych, taniej energii lub atrakcyjnego położenia), w których brakuje rąk do pracy i regiony bez większych perspektyw. Im bardziej mobilni są mieszkańcy takiego kraju, tym szybciej może się on rozwijać korzystając ze swojego zróżnicowania geograficznego. 

Bycie mobilnym ma też jednak koszty – utrudnia podtrzymanie więzi rodzinnych i koleżeńskich. A bez nich łatwo o samotność, która pogorsza stan zdrowia (źródło) i jakość życia (źródło). Z dala od rodziny i znajomych trudniej też wychować dzieci, więc zazwyczaj większa mobilność wiąże się z mniejszą dzietnością. Amerykański wzorzec mobilności jest pod tym względem szczególnie toksyczny, gdyż przeciwstawia sobie karierę i wspomniane więzi. Aby móc wykonywać prestiżowy i dobrze płatny zawód to trzeba wyjechać na studia a potem jeszcze gdzieś dalej, by zdobyć odpowiednią pracę. A im jesteśmy starsi, tym trudniej nam zawrzeć nowe przyjaźnie. Zresztą badania sugerują, że ogólnie coraz gorzej sobie z tym radzimy – mamy coraz mniej przyjaciół i spędzamy z nimi coraz mniej czasu (źródło, źródło).  

Źródła:  

https://annehelen.substack.com/p/youd-be-happier-living-closer-to  

https://www.theatlantic.com/family/archive/2023/03/neighbors-friendship-happiness/673352/  

https://podcasts.apple.com/us/podcast/the-quiet-catastrophe-brewing-in-our-social-lives/id1548604447?i=1000609449897  

Komentarz rynkowy

• ZAGRANICA: Silniejsze od oczekiwań odczyty PMI ze strefy euro i USA przełożyły się na wyraźny wzrost rentowności obligacji skarbowych na głównych rynkach. 2-letnie Treasuries przeceniły się o 6,6pb a 10-letnie o 5,5pb. Rentowności Bunda również wzrosły o ok. 6pb. EUR/USD zakończył dzień nieco poniżej poziomu otwarcia 1,081, ale w ciągu dnia miał miejsce dość silny rajd na tej parze walutowej do 1,086. Dziś dla rynku kluczowy będzie odczyt koniunktury konsumenckiej wg Uniwersytetu Michigan. Miesiąc temu wskaźnik ten pokazał wzrost oczekiwań inflacyjnych w USA. Jeśli dzisiejszy odczyt pokaże kontynuację tego trendu (obstawiamy że tak), to rentowności obligacji będą kontynuować ruch w górę. EUR/USD znajdzie się dziś w trendzie bocznym.   
• POLSKA: Złoty wczoraj poruszał się bez wyraźnego kierunku. Wczorajsze odczyty danych (słabsza sprzedaż detaliczna, mocniejsza budowlanka) nie mają jednoznacznej interpretacji dla ścieżki stóp procentowych, więc nie spotkały się z żadną szczególną reakcją rynku. Dużo istotniejsza okazała się aukcja obligacji skarbowych. Miała ona dużą skalę (10 mld zł) i umiarkowany popyt, więc rentowności obligacji zanotowały duży ruch w górę: 6pb na długim końcu krzywej. Dziś spodziewamy się kontynuacji tego ruchu, aczkolwiek w mniejszej skali. Będzie mu sprzyjać ponowna utrata wiary rynków finansowych w rychłe rozpoczęcie luzowania polityki pieniężnej w rozsądnym tempie na świecie.    

Kalendarz najważniejszych odczytów makroekonomicznych w bieżącym tygodniu znajduje się tutaj.