Wiadomości

• PL-CENY: Przepisy w sprawie cen energii dla odbiorców w drugim półroczu tego roku powinny być wypracowane do połowy marca – poinformował wiceminister klimatu i środowiska Miłosz Motyka. Prezes URE Rafał Gawin ocenia, że jednym z pomysłów, obok dodatków osłonowych, mogłoby być odmrożenie jednej z dwóch taryf, np. dystrybucyjnej.
• PL-MF: Ministerstwo Finansów, na podstawie danych UKNF, szacuje koszt wydłużenia wakacji kredytowych dla sektora bankowego na poziomie 2,5 mld zł, przy utrzymaniu się partycypacji w programie - podano w OSR do nowej wersji projektu ustawy. Ponadto, minister finansów przekazał, że w II kwartale będzie można zawiesić dwie raty płatności kredytu, a wartość kredytu uprawniająca do skorzystania z wakacji została ustanowiona na 1,2 mln zł. W przypadku kolejnych kwartałów dozwolone będzie zawieszenie wyłącznie jednej raty kredytu.
• PL-MF-AUKCJA: MF na przetargu zamiany 14 lutego sprzeda papiery serii OK0426, WZ1127, WS0429, WZ1129, DS0432 i DS1033, odkupi: PS0424, WZ0524, OK0724 i PS1024.

Nie tak łatwo policzyć udział płac w PKB

Udział wynagrodzeń w gospodarce, interpretowany często jako część „tortu” (PKB) przypadająca pracownikom, to dość często pojawiający się w debacie publicznej wskaźnik makroekonomiczny. Ekonomiści generalnie nie są jego fanami, bo jego poziom i zmiany w czasie mocno zależą od sposobu liczenia. Idea zsumowania wszystkich wynagrodzeń wypłacanych w gospodarce i podzielenia ich przez PKB najlepiej wygląda na papierze. Świeży artykuł ekonomistów z NBP dobrze pokazuje, jak wiele pułapek czeka na badacza po drodze i jak duży wpływ mają na końcowe wyniki. Jak zatem wygląda kompletny przepis na udział płac w gospodarce?

1. Podziel sumę wynagrodzeń pracowników przez PKB lub wartość dodaną. Te dane są gotowe do wykorzystania w rachunkach narodowych.
2. Dolicz samozatrudnionych – oni jednak otrzymują dochody z pracy i kapitału (tzw. dochody mieszane), których nie rozdziela się w statystyce publicznej. Czasem (jeśli źródłem danych są badania ankietowe), ich dochód może być niedoszacowany.
3. Zastanów się nad pokryciem sektorowym. W niektórych analizach odlicza się usługi nierynkowe, pośrednictwo finansowe czy budownictwo mieszkaniowe.
4. Sprawdź rolnictwo i ewentualnie skoryguj. Samozatrudnieni samozatrudnionym nierówni i może okazać się, że po ich doliczeniu w rolnictwie udział płac przekracza 100% wartości dodanej. Trzeba więc skorygować korektę.
5. Zastanów się nad unettowieniem, czyli traktowaniem obciążeń podatkowych i składkowych. Dla pracowników najemnych i samozatrudnionych mogą one być różne i zmieniać się w czasie.  
6. Jeśli chcesz być naprawdę dokładny, sprawdź kim są samozatrudnieni w każdym sektorze. Doliczanie dochodu samozatrudnionych z pracy na ogół opiera się na założeniu, że otrzymują oni średnią płacę (w gospodarce, w sektorze). To założenie prawie na pewno nie jest spełnione, bo samozatrudnieni mogą być młodsi, lepiej wykształceni, etc.

Autorzy cytowanego badania policzyli udział płac na kilka sposobów i znaleźli duże różnice nie tylko w poziomach, ale też w trendach:

• Średni udział płac w polskiej gospodarce rośnie o 8-13 pkt. proc., w zależności od metody.
• Udział płac w gospodarce spadał do 2004 r. (w okresie masowego bezrobocia) i od tego czasu wzrósł, w zależności od metody, o 2-5 pkt. proc.
• Gdyby struktura sektorowa polskiej gospodarki się nie zmieniła, udział płac wzrósłby od 2000 r. Fakt, że tak się nie stało, wynikał z przetasowań sektorowych.
• Udział płac w PKB jest niski na tle innych państw UE, ale dotyczy to udziału liczonego w pierwszym kroku. Polskę charakteryzuje też relatywnie wysoki udział samozatrudnionych i – jeszcze większy – dochodu mieszanego w PKB.

Udział płac w wartości dodanej wg różnych metod (%)

Źródło: Gradzewicz i in. 2024 

Komentarz rynkowy

• ZAGRANICA: Bez większych zmian – z uwagi na pustki w kalendarzu publikacji zabrakło inwestorom powodów, by na stole znalazły się większe środki. Dziś sytuacja się zmienia dość radykalnie, w centrum uwagi bowiem znajdą się dane o inflacji CPI z USA. Reakcja na te dane może być żywiołowa, bo stawka jest ogromna. Z jednej strony, rynki nie są spozycjonowane na scenariusz, w którym inflacja zaczyna ponownie rosnąć (czyniąc zapowiadane cięcia stóp bezprzedmiotowymi). Z drugiej, większość zaskoczeń w ostatnich miesiącach była w dół i wg niektórych miar inflacja jest już w celu (dotyczy to jednak PCE a nie CPI).
• POLSKA: Złoty trochę w górę, ceny obligacji w dół. Krajowe rynki generalnie jednak dziedziczyły niską zmienność po swoich zagranicznych odpowiednikach. Dziś z tego marazmu mogą nas wyrwać tylko dane o inflacji ze Stanów Zjednoczonych (por. wyżej).