Najważniejsze dziś

Najważniejszym wydarzeniem będzie dzisiejsza decyzja RPP. Oczekujemy, podobnie jak konsensus, obniżki o 25 pb (stopa referencyjna: 5,50%).

Wiadomości

• PL-PFR: Objęcie Polski procedurą nadmiernego deficytu (EDP) jest bardzo mało prawdopodobne i nieuzasadnione, ze względu na nadchodzącą zmianę reguł fiskalnych UE, które mogą wyłączać wydatki na obronność z deficytu gg, a także wobec możliwej konsolidacji fiskalnej - ocenił na portalu X/Twitter prezes PFR Paweł Borys. Przekazał również, że w najbliższych kwartałach możliwy wzrost PKB Polski w tempie powyżej 2%, w całym 2024 r. nawet 2,5%.
• PL-MRiPS: Według wstępnych danych, stopa bezrobocia rejestrowanego w październiku wyniosła 5,0% wobec 5,0% we wrześniu - poinformował w komunikacie resort rodziny i polityki społecznej. Odczyt nie zaskoczył analityków. Szefowa resortu Marlena Maląg wskazała, że kolejne miesiące mogą przynieść niewielkie wzrosty bezrobocia, wynikające z zakończenia części prac sezonowych, co jest zgodne z naszymi prognozami.
• PL-CENY: Rząd planuje przyjęcie w najbliższym czasie mechanizmów przedłużających osłonę obywateli przed wzrostem cen energii i złożenie projektu ustawy przedłużającej Tarczę Solidarnościową w jej obecnym kształcie na kolejny rok - podało w komunikacie Ministerstwo Aktywów Państwowych.
• EZ-DANE: Inflacja PPI w strefie euro wyniosła we wrześniu -12,4% wobec -11,4% miesiąc wcześniej. Odczyt był zgodny z oczekiwaniami analityków.

Mieszane sygnały z raportu o koniunkturze

W poniedziałek oprócz raportu o ankiecie kredytowej, o którym pisaliśmy wczoraj ukazał się również kwartalny Szybki Monitoring, czyli publikacja, w której NBP prezentuje sentyment sektora przedsiębiorstw w oparciu o dane ankietowe. Wyniki najnowszego wydania bazują na ankietach przeprowadzonych w październiku 2023. Poniżej prezentujemy najważniejsze w kontekście otoczenia makro obserwacje i wnioski płynące z raportu.

Zacznijmy od ogólnych obserwacji. Syntetyczne wskaźniki oceny sytuacji przedsiębiorstw wyraźnie wskazują na początki odbicia koniunktury. Z jednej strony wskaźnik oceny sytuacji przyszłej kontynuuje swoje odbicie, odnotowując w 3Q23 wartość dodatnią po raz pierwszy od ponad roku. Z drugiej strony, ocena sytuacji bieżącej nieśmiało podąża jego śladem, rejestrując poprawę po długiej serii spadków wskaźnika. Siłą napędową odbudowy obu indeksów jest poprawa obecnej sytuacji ekonomicznej i perspektyw popytu oraz inwestycji. Kulą u nogi pozostaje ciasny rynek pracy oraz płynność firm. Przejdźmy jednak do szczegółów raportu.

Wskaźnik syntetyczny sytuacji bieżącej

Źródło: NBP, Pekao Analizy

Sytuacja popytowa

W bieżących danych finansowych widać kontynuację odbicia dynamiki realnych przychodów ze sprzedaży krajowej, która wyszła na plus po raz pierwszy od ponad roku. Dynamika przychodów ze sprzedaży zagranicznej jest w ujęciu rocznym nadal dodatnia, lecz widać jej spadkową trajektorię – popyt zewnętrzny ewidentnie hamował w 3Q23, a silny złoty tylko wzmocnił ten efekt. Na próżno jednak szukać wyraźnych sygnałów odbicia koniunktury w danych o wykorzystaniu mocy produkcyjnych, nie licząc usług konsumenckich i nierynkowych. W przypadku dóbr trudno mówić o takich wyjątkach. Większość ankietowanych firm deklaruje pogłębienie się nadpodaży na rynku. W 3Q23 zaobserwowano dalszy spadek zapasów w relacji do przychodów, co jest jednocześnie przejawem ustąpienia problemów podażowych oraz spadku cen niektórych dóbr zaopatrzeniowych.

Mimo mieszanych sygnałów dotyczących obecnej sytuacji firm, przedsiębiorcy patrzą w przyszłość z dużą dozą optymizmu. Co ciekawe, oczekują nie tylko odbicia krajowego popytu, ale również popytu zagranicznego. Naszym zdaniem o to drugie będzie raczej trudno, co potwierdzają nienajlepsze dane z niemieckiego przemysłu i odczyty wskaźników koniunktury ze strefy euro.

Inflacja, rentowność i koszty

Według wyników ankiety NBP firmy odnotowały spadek kosztochłonności działalności, a tym samym lekki wzrost rentowności w ujęciu kw/kw. Najwyższe wzrosty rentowności zobaczyły branże usługowe. Twarde dane z kolei wskazują na mocne wyhamowanie dynamiki kosztów operacyjnych firm w 2Q23, a w dużym stopniu przyczyniły się do tego koszty surowców i materiałów. Istotnym obciążeniem dla firm pozostawały koszty towarów i pracy, lecz udział tych drugich w kosztach ogółem po ponad 2 latach wzrostu wpadł w stagnację.

Przedsiębiorcy w 3Q23 spodziewali się dalszego spadku dynamiki cen producenckich. Presja cenowa nieco obniżyła się, gdyż spadł odsetek firm podnoszących ceny swoich produktów, ale jednocześnie mniejsza część firm niż kwartał wcześniej zdecydowała się je obniżyć. Coraz mniej przedsiębiorstw planuje też obniżki w horyzoncie kwartału. Ponadto, firmy deklarują większą swobodę w kształtowaniu cen, choć to może wynikać z niższego wzrostu kosztów i zwykłej iluzji bycia cenotwórcą. Warty uwagi i ważny w kontekście postępowania procesu dezinflacji jest wzrost oczekiwań inflacyjnych firm w 3Q23.

Inwestycje

Roczna dynamika inwestycji firm kontynuowała w 2Q23 swój trend spadkowy osiągając poziom wieloletniej średniej. Jedynymi optymistami wśród przedsiębiorstw są te duże, które deklarowały w 3Q23 podejmowanie nowych inwestycji i zwiększenie inwestycji ogółem w perspektywie kwartału. Coraz większą przeszkodą w podejmowaniu nowych inwestycji są dla przedsiębiorstw koszty pracy oraz dalsze wzrosty cen surowców i materiałów.

Rynek pracy

W 3Q23 miało miejsce niewielkie osłabienie popytu na pracę, przy jednoczesnym niedopasowaniu podaży do popytu – zwiększył się odsetek firm deklarujących brak kadr jako barierę rozwoju. Potwierdza to naszą retorykę z ostatnich miesięcy – zatrudnienie wpadło w stagnację. Przedsiębiorstwa planują jednak odbudowę zatrudnienia w perspektywie kwartału i całego roku, ale trudno powiedzieć jak przełoży się to na twarde dane z uwagi na barierę demograficzną i niedopasowania strukturalne.

Presja płacowa w 3Q23 nieznacznie spadła, a odsetek przedsiębiorstw raportujących jej wzrost w szybkim tempie zbliża się do średniej wieloletniej. Presja pracowników coraz słabiej będzie przekładała się na decyzje przedsiębiorców o podwyżkach w najbliższych kwartałach – coraz mniej z nich planuje podnosić wynagrodzenia.

Główne wnioski

Wydźwięk październikowego Szybkiego Monitoringu jest mieszany. Z jednej strony przedsiębiorcy pozytywnie patrzą w przyszłość, a z drugiej odbicie popytu nie przełożyło się jeszcze na dostosowania w produkcji. Ponadto, oczekiwania dotyczące cen producentów i wynagrodzeń wskazują jasno na spadek ich dynamik, co jest potencjalnie wsparciem dla procesu dezinflacji. Z drugiej strony martwią oczekiwania względem dynamiki CPI – przedsiębiorcy spodziewają się jej odbicia. Przy tak sprzecznych sygnałach z tego badania, zakład dotyczący trajektorii inflacji na 2024 rok pozostaje nierozstrzygnięty. Na ten moment argumenty za zatrzymaniem lub odwróceniem się procesu dezinflacji w 2024 są naszym zdaniem niewystarczające.

Komentarz rynkowy

• RYNKI BAZOWE: Bez większych zmian: trochę mocniejszy dolar, trochę niższe długoterminowe stopy. Większość wczorajszych ruchów była jednak praktycznie nieistotna i odpowiadało to niskiej wadze wczorajszego kalendarza. Ten tydzień pozostaje lekki, natomiast nie znaczy to, że dziś nie będzie działo się nic. Wręcz przeciwnie – po wczorajszym jastrzębim wystąpieniu członka Fed Neela Kashkari, dziś uczestnicy rynku będą wsłuchiwać się w słowa Jeremy Powella i pojedynczych przedstawicieli EBC. Nie sądzimy, aby prezes Fed powiedział coś radykalnie nowego, najbardziej prawdopodobne jest utrzymanie tonu z ostatniej konferencji prasowej po posiedzeniu FOMC, a zatem z dystansem do ostatnich „kropek” jako implikujących zbyt duże zacieśnienie polityki pieniężnej. Ponieważ kluczową kwestią wkrótce stanie się skala i moment rozpoczęcia cięć stóp procentowych, interesujące byłoby odniesienie się do obecnych wycen rynkowych ścieżki stóp.
• PL FX/FI: Sesja do zapomnienia. EUR/PLN poruszał się w trendzie bocznym, USD/PLN wzrósł proporcjonalnie do umocnienia dolara. Rentowności POLGBs nie uległy większym zmianom. Dziś i jutro już powinno być ciekawiej ze względu na posiedzenie RPP. Nie sądzimy, aby komunikat po posiedzeniu zmienił się znacząco w porównaniu do poprzednich miesięcy (jego „otwarta” forma jest spójna z różnymi odcieniami nastawienia NBP), natomiast sam ruch może potencjalnie być zaskoczeniem. Niezależnie od samego wyniku głosowania w sprawie stóp, najważniejsza będzie czwartkowa konferencja prasowa prezesa NBP.