Wiadomości

• PL-DANE: Wstępny odczyt PKB za 2023 r. wyraźnie zaskoczył i mocno rozczarował – średnioroczny wzrost wyniósł zaledwie 0,2% r/r wobec naszej prognozy 0,3% i konsensusu 0,4%. Taki odczyt roczny wskazuje, że w 4Q23 polska gospodarka urosła realnie o 1,1% r/r wobec oczekiwanych przez nas 1,5%. Głównym motorem tej niespodzianki okazała się zaskakująco słaba konsumpcja prywatna, która w ostatnim kwartale ub. r. tkwiła w stagnacji (0,0% r/r), zaś w ujęciu średniorocznym skurczyła się o 1,0% r/r. Co do pozostałych czynników, to – zgodnie z naszymi dotychczasowymi analizami – roczna dynamika inwestycji wyniosła 8,0% r/r, zaś kontrybucje eksportu netto i zapasów odpowiednio 4,3% i -5,3%. Ścieżki wzrostu i konsumpcji w 2023 r. sugerują, że skłonność Polaków do konsumpcji jest umiarkowana, a spodziewany w 2024 r. dodatni impuls dochodowy może w znacznej części zostać przeznaczony na odbudowę oszczędności, nie zaś na wydatki konsumpcyjne.
• US-STOPY: Federalny Komitet Otwartego Rynku (FOMC) nie zmienił stóp procentowych na styczniowym posiedzeniu, zgodnie z oczekiwaniami. Wynik posiedzenia należy ocenić jako mieszany. Wprawdzie komunikat FOMC uległ znaczącym zmianom, sugerującym rychłą zmianę nastawienia w polityce pieniężnej (przykładowo, ryzyka dla realizacji celów statutowych Fed ocenia się teraz jako „bardziej zrównoważone” i usunięto preferencję dla podwyżek stóp), ale prezes Fed pozostawał na konferencji prasowej ostrożny. W szczególności, wykluczył on marzec jako moment rozpoczęcia obniżek stóp. Rynki teraz spodziewają się pierwszego cięcia stóp w USA w maju.
• DE-DANE: Za Odrą inflacja wciąż spada: zgodnie z odczytem za styczeń, dynamika CPI wyniosła 2,9% r/r (o 0,1 p. proc. poniżej konsensusu) wobec 3,7% r/r w grudniu; podobnie zachowywały się ceny ujęte w indeksie HICP (3,1% r/r wobec 3,8% r/r w grudniu). Dane z Niemiec pozwalają z optymizmem oczekiwać zaplanowanej na 11:00 publikacji danych o inflacji w Strefie Euro – zgodnie z konsensusem prognoz dynamika HICP ma obniżyć się o 0,1 p. proc. do poziomu 2,8% r/r.
• PL-BUDŻET: Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawy budżetową i okołobudżetową na 2024 r., a następnie skierował je w ramach kontroli następczej do Trybunału Konstytucyjnego.

Pełne optymizmu przedsiębiostwa wyczekują odbudowy koniunktury

Wczorajszy dzień obfitował w ważne dla polskiej gospodarki publikacje. Poza wstępnym szacunkiem PKB (który skomentowaliśmy tutaj), światło dzienne ujrzała nowa edycja Szybkiego Monitoringu NBP, która komentuje nastroje w krajowym sektorze przedsiębiorstw. Raport potwierdził, że gospodarka powoli wygrzebuje się z dołka koniunkturalnego, ale sytuacja ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstw nadal pozostaje relatywnie słaba. Szczegóły publikacji podsumowaliśmy poniżej.

Popyt

• W 4Q23 przedsiębiorcy zadeklarowali silny spadek bariery popytu. Wskaźnik znalazł się na poziomie najniższym od początku 2022 roku.
• Niemniej, powolne odbicie popytu nie przełożyło się jeszcze na większe wykorzystanie mocy produkcyjnych.
• W szczególności, widoczny jest ich wyraźny spadek wśród eksporterów z uwagi na słabą koniunkturę za granicą.
• Przedsiębiorcy spodziewają się kontynuacji odbudowy koniunktury w kraju i pogarszania się tej zagranicznej.
• Z pozytywnych akcentów, oceny poziomu niepewności gospodarczej znalazły się na najniższym poziomie od 2015.
• Spójny z powyższym jest postępujący proces redukcji zapasów, których firmy nadal pozbywają się w zawrotnym tempie.

Rynek pracy

• Liczba wolnych wakatów wyraźnie zmalała w 4Q23 i znalazła się na poziomie wieloletniej mediany.
• Wskaźnik prognoz zatrudnienia w horyzoncie kwartału pozostaje natomiast stabilny i kształtuje się powyżej średniej. Ponadto, w perspektywie rocznej zwiększył się optymizm firm co do zwiększania zatrudnienia.
• Z kolei wynagrodzenia coraz bardziej ciążą polskim przedsiębiorcom. Udział kosztów pracy wzrósł w 3Q23 i znalazł się powyżej średniej wieloletniej pierwszy raz od 2021 roku.
• Niemniej, widoczne jest wyhamowywanie wzrostu wynagrodzeń. Jest ono szczególnie wyraźne w dużych przedsiębiorstwach. Dzieje się to mimo nadal wysokiego wskaźnika presji płacowej, który kształtuje się powyżej mediany.
• Udział firm planujących podwyżki w bieżącym kwartale zbliża się do rekordowego. Naszym zdaniem jest to zjawisko jednorazowe związane z podwyższeniem płacy minimalnej z początkiem 2024 roku. W dalszej części roku wynagrodzenia powinny dalej wyhamowywać. Przedsiębiorstwa nie mają zbyt dużo przestrzeni do dalszych podwyżek wynagrodzeń ze względu na słabszą kondycję finansową i trudności z przerzucaniem swoich kosztów na konsumenta (o czym poniżej).

Sytuacja finansowa przedsiębiorstw

• Choć płynność przedsiębiorstw w ujęciu kw/kw utrzymała się na niezmienionym poziomie w 3Q, to już w 4Q większy odsetek przedsiębiorstw deklarował brak problemów z płynnością.
• 3Q23 przyniósł mocny spadek rentowności firm ze względu na wzrost kosztów, głównie w przemyśle. Najistotniejszym komponentem wzrostu kosztów były wynagrodzenia, a w mniejszym stopniu spadek produktywności.
• Również wtedy nastąpiło tąpnięcie wyniku finansowego przedsiębiorstw, które w dużej mierze wynikało ze spadku przychodów ze sprzedaży.
• Niemniej, prognozy sytuacji finansowej mocno poprawiły się po raz pierwszy od początku 2022 roku. Więcej przedsiębiorstw oczekuje w najbliższym kwartale poprawy sytuacji niż jej pogorszenia.
• Mimo obserwowanego w ostatnim kwartale 2024 roku umocnienia złotego, spadek opłacalności krajowego eksportu był jedynie symboliczny.

Kredyt i aktywność inwestycyjna

• Liczba ubiegających się o kredyt przedsiębiorstw tąpnęła w 4Q23. Przedsiębiorcy deklarują kontynuację tych tendencji, a prognozy popytu na kredyt są najbardziej pesymistyczne w historii szeregu publikowanego przez NBP (od 2018 roku).
• Jeszcze w 3Q23 nakłady inwestycyjne firm kontynuowały swój wzrost w ujęciu realnym.
• Natomiast prognozy inwestycyjne pogarszają się, a w szczególności nastąpiło załamanie wskaźnika nowych inwestycji. Przyczyn takiego stanu rzeczy można dopatrywać się w drogim kredytowaniu i jednocześnie pogorszeniu warunków finansowych przedsiębiorstw.

Ceny

• Przedsiębiorstwa deklarują coraz większe trudności z przenoszeniem rosnących kosztów na konsumentów.
• Jednocześnie pozostają sceptyczne względem dalszej dezinflacji i spodziewają się przyspieszenia dynamiki CPI.
• To może sygnalizować kontynuację pogarszania się wyników finansowych w sektorze przedsiębiorstw lub, co bardziej prawdopodobne, wspomniane już wcześniej prognozowane przez nas dalsze wyhamowywanie dynamiki wynagrodzeń.

Podsumowując, sektor przedsiębiorstw patrzy w przyszłość z optymizmem. Jedyne jego obawy dotyczą cen konsumenckich, które naszym zdaniem nie powinny się zrealizować. Nie mamy natomiast wątpliwości co do odbicia krajowego popytu, podobnie jak przedsiębiorcy. To pomoże odbudować wyniki sektora przedsiębiorstw i pozytywnie wpłynie na wskaźniki zatrudnienia. Z kolei spadająca presja płacowa i ograniczone możliwości przenoszenia kosztów na konsumenta ograniczą wzrost wynagrodzeń. Wyniki Szybkiego Monitoringu potwierdzają więc nasz scenariusz na bieżący rok, który szczegółowo opisaliśmy w raporcie rocznym.

Komentarz rynkowy

• ZAGRANICA: Stopy procentowe znów wczoraj spadały, ale imprezę popsuł Fed. Członkowie FOMC wprawdzie przeorali komunikat po posiedzeniu i nadali mu formę sugerującą zmianę podejścia w polityce pieniężnej, ale na konferencji prasowej prezes Fed wylał kubeł zimnej wody na gorące głowy inwestorów, mówiąc że nie komitet nie planuje obecnie rozważyć cięcia stóp na marcowym posiedzeniu. Wycena rynków przesunęła się tym samym na maj, ale nikt nie ma większych wątpliwości, że ten jastrzębi szlif nie wpływa na kierunek obrany przez Fed. Ten bank centralny będzie potrzebował więcej danych, by mieć pewność, że inflacja spadła w sposób trwały. Na rynku nie ma większych wątpliwości, że takie dane dostanie. Stopy w dolarze spadną w tym roku i to więcej niż raz. Dziś inwestorzy będą musieli mieć podzielną uwagę: w Europie przyglądać się kolejnym posiedzeniom banków centralnych (Riksbank, BoE) i analizować dane o inflacji ze strefy euro a w Stanach Zjednoczonych czekać na dane o koniunkturze w przemyśle (ISM).  
• POLSKA: Na rynkach króluje optymizm, zyskują więc polskie aktywa. Kurs EUR-PLN przesunął się w pobliże dolnego ograniczenia pasma wahań (wczorajsze minimum to 4,33) i zmienność jest na tyle solidna, że atak na 4,30 jest jak najbardziej możliwy. Rentowności SPW z kolei runęły, wczoraj spadając o kilkanaście pb na długim końcu. Bykom na rynku obligacji sprzyjało wczoraj wszystko: słabe dane z kraju, trendy globalne, chwilowy brak podaży. Przestrzeń do dalszych spadków rentowności jest znaczna. Dziś w centrum uwagi znów czynniki globalne.