Zupełnie normalna inflacja
Inflacja na początku roku okazała się niższa od prognoz i wstępnego szacunku z trzech powodów: tania żywność, głębszy od prognoz spadek inflacji bazowej, rewizja wag. W marcu spadnie poniżej celu NBP.
Dziś GUS opublikował dane o inflacji CPI za luty i zweryfikowane (przeliczone wg nowych wag) dane za styczeń. Wiemy już więc, że inflacja spadła z 6,2% w grudniu do 3,7% w styczniu (wstępnie podano, ze inflacja wyniosła 3,9%) i 2,8% w lutym. Niespodzianka jest więc podwójna i znów w stronę niższej dynamiki cen konsumpcyjnych. Co wydarzyło się w poszczególnych kategoriach dóbr i usług na początku roku?
Inflacja CPI vs. inflacja bazowa (%r/r)
Źródło: GUS, NBP, Pekao Analizy.
Po pierwsze, nadal obserwujemy niskie realizacje cen żywności. W styczniu ta kategoria podrożała o 0,9%, w lutym potaniała o 0,4% m/m. To naprawdę niskie realizacje cen żywności: w ostatnich 15 latach tylko raz ceny żywności nie podrożały o 1% lub więcej w styczniu i równie mocno potaniały w 2022 r., kiedy stawkę VAT obniżono z 5 do 0%. W konsekwencji, dynamika roczna cen żywności i napojów bezalkoholowych to po lutym już tylko 2,7%. W marcu ten proces dezinflacji w tej części koszyka będzie kontynuowany (to ostatni miesiąc wysokiej bazy), w kwietniu na odwrócenie efektów bazowych nałożą się konsekwencje ogłoszonego niedawno powrotu 5% stawki VAT na większość produktów żywnościowych.
Dynamiki miesięczne cen żywności na początku roku (% m/m)
Źródło: GUS.
Po drugie, początek roku przyniósł niewielkie zmiany cen nośników energii w związku z podtrzymaniem mrożenia cen gazu i energii elektrycznej: +0,3 i -0,1% m/m. Ceny paliw do prywatnych środków transportu najpierw staniały o 2,3 a następnie podrożały o 3,2% m/m.
Po trzecie, początek roku przyniósł dalszy spadek inflacji bazowej, wg naszych wstępnych szacunków do 6,1 i 5,2%, odpowiednio, w styczniu i lutym. To wynik o ok. 0,3 pkt. proc. niższy od naszych założeń. Zgodnie z naszymi przewidywaniami, aktualizacje prywatnych i publicznych cenników na przełomie roku dały w warunkach mniejszej presji kosztowej i niższej akceptacji konsumentów dla wysokich cen skromniejsze rezultaty niż w poprzednich latach. Niebagatelną rolę odgrywa tutaj również mocny złoty.
Dostosowanie cenników w kategoriach innych niż żywność i energia na przełomie roku (% m/m w styczniu)
Źródło: NBP, GUS, Pekao Analizy.
Po czwarte, GUS dokonał aktualizacji wag w oparciu o wyniki najnowszego Badania Budżetów Gospodarstw Domowych. Na ich podstawie zrewidowano odczyt styczniowy inflacji o 0,2 pkt. proc. w dół. W porównaniu do 2023 r. w koszyku na 2024 r. większą rolę odgrywa żywność i napoje bezalkoholowe oraz mieszkanie (łącznie z nośnikami energii), mniejszą zaś edukacja i transport.
Dane z początku roku wzbogaciły naszą wiedzę dotyczącą inflacji i jej struktury, ale nie wpływają na krótkookresowy scenariusz. Wcześniej zakładaliśmy, że inflacja CPI spadnie do 2,5%, teraz należy oczekiwać jeszcze głębszego spadku inflacji. Ten miesiąc najprawdopodobniej wyznaczy lokalny dołek. Byłby nim kwiecień, gdyby nie wspomniana wcześniej podwyżka stawki VAT. Jej wpływ na cenę brutto może w obecnych warunkach (wojna cenowa między dyskontami, większa asertywność konsumentów, spadki cen pasz i surowców rolnych) być mniejszy niż wynikałoby to z samej zmiany. O ile mniejszy – nie wiemy. Traktowalibyśmy to na razie jako czynnik ryzyka. W kolejnych miesiącach z uwagi na efekty bazowe i spodziewane odmrożenie cen energii inflacja ponownie wzrośnie i w II połowie roku będzie utrzymywać się w przedziale 4-4,5%.
Niniejsza publikacja (dalej „Publikacja”) przygotowana przez Departament Analiz Makroekonomicznych Banku Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna (dalej „Pekao S.A.”) stanowi publikację handlową i ma charakter wyłącznie informacyjny. Żadna z jej części nie stanowi podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub powstania zobowiązania, w szczególności nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego. Publikacja nie stanowi rekomendacji udzielanej w ramach usługi doradztwa inwestycyjnego, analizy inwestycyjnej, analizy finansowej oraz innej rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów finansowych, rekomendacji inwestycyjnej w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r, w sprawie nadużyć na rynku ani porady inwestycyjnej o charakterze ogólnym dotyczącej inwestowania w instrumenty finansowe, a informacje w niej zawarte nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Publikacja nie została przygotowana zgodnie z wymogami prawnymi zapewniającymi niezależność badań inwestycyjnych i nie podlega żadnym zakazom w zakresie rozpowszechniania badań inwestycyjnych i nie stanowi badania inwestycyjnego.