Czego interesującego dowiedzieliśmy się ze szczegółów kwietniowej inflacji, które dziś otrzymaliśmy razem z finalnym odczytem? Możemy przyjrzeć się dokładniej jak rozłożył się powrót wyższej stawki VAT (do 5%) na podstawowe produkty żywnościowe (ok. 2/3 koszyka). Według dzisiejszych danych GUS, ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły w kwietniu o 2,1% wobec ubiegłego miesiąca. Już na podstawie wstępnego odczytu szacowaliśmy ok. 65% całkowitego przełożenia wyższego VAT, co dołożyło 0,5-0,6 pkt. proc. do kwietniowej inflacji. Reszta efektu (ok. 0,3 pp.) zostanie rozłożona na najbliższe miesiące. Patrząc na poszczególne produkty żywnościowe widzimy, że detaliści dość równomiernie rozłożyli to dostosowanie po całym koszyku żywnościowym. Mocno wyróżnia się tutaj mąka, której ceny według GUS nie zmieniły się w porównaniu do poprzedniego miesiąca oraz jaja które podrożały „jedynie” o 1,2% m/m. W drugą stronę, silniej niż przeciętnie, wzrosły ceny masła (+4,4% m/m), mięsa wieprzowego (+3,4%), mięsa drobiowego (+3,3%) oraz pieczywa (+2,9%). Warto zwrócić uwagę także na cukier (objęty stawką VAT 8%), który silnie tanieje od połowy ubiegłego roku. Rok do roku ceny cukru są już niższe o ponad 21%. Pomijając już efekty związane z podatkiem VAT, ogólna presja ze strony cen żywności pozostaje słaba. Od dłuższego czasu na światowych rynkach spadają ceny surowców rolnych, nawozów, pasz, czy energii, które mają duży wpływ na koszty produkcji rolnej i ostatecznie na żywność dla finalnego konsumenta. Z drugiej strony tegoroczne kwietniowe przymrozki mocno ograniczą tegoroczną podaż, co podbije ceny żywności w górę w drugiej połowie roku.

Struktura inflacji CPI (%r/r, pkt. proc.)

Źródło: GUS, NBP, Pekao Analizy.

Z kolei ceny nośników energii kontynuowały zniżkowy trend (-0,1% m/m w kwietniu), przy czym największy udział w tym spadku miał utrzymujący się od końcówki 2022 r. spadek cen opału. Jednakże, do poziomu cen sprzed kryzysu energetycznego jeszcze trochę brakuje.

Trzeba też wspomnieć o inflacji bazowej. Według naszych szacunków opartych o dzisiejsze dane (jutro NBP opublikuje finalne dane), inflacja bazowa (z wyłączeniem cen żywności oraz energii) w ujęciu rok do roku kontynuowała w kwietniu swój dezinflacyjny trend obniżając się do 4,1% r/r. Właśnie do kwietnia w spadku inflacji bazowej mocno pomagała nam wysoka baza odniesienia. Dlatego kolejne miesiące nie przyniosą już tak spektakularnego jej spadku w ujęciu rok do roku. Z kolei w porównaniu do poprzedniego miesiąca ceny bazowe wzrosły o ok. 0,7%. Czy to dużo? Bieżąca presja pozostaje względnie niska, a w ujęciu zannualizowanym daje nam wzrost na poziomie ok. 3,5%. Dobra sytuacja na rynku pracy (wysoki wzrost wynagrodzeń) to obecnie największy „słoń w pokoju”, niepozwalający na szybsze zejście w dół inflacji usług. Pocieszające jest to, że dalej obniża się inflacja towarów, które są uwzględnione w inflacji bazowej (czyli pomijając żywność i energię).

Momentum inflacji bazowej (annualizowane, wyrównane sezonowo)

Źródło: NBP, Pekao Analizy.

Wkład towarów i usług w inflację CPI (%r/r, pkt. proc.)

Źródło: GUS, Pekao Analizy.

W międzyczasie zostały odkryte już wszystkie karty związane z czynnikami regulowanymi i ich wpływem na ścieżkę inflacyjną. Rządowy projekt wskazuje na częściowe odmrożenie cen energii elektrycznej i gazu dla gospodarstw domowych, co podbije inflację z początkiem drugiego półrocza o 1,5 pkt. proc. do 4% r/r. Dalej zakładamy, że na koniec 2024 r. inflacja znajdzie się blisko 4,5% r/r. Z kolei inflacja bazowa na przestrzeni roku będzie asymptotycznie się obniżać. Przy tym zdajemy sobie sprawę, że dobra sytuacja na rynku pracy (w tym wysoki wzrost wynagrodzeń) wraz z nadchodzącym ożywieniem gospodarczym spowodują odbicie inflacji bazowej, ale dopiero na przełomie 2024/2025.