Wiadomości

• PL-DANE: Inflacja bazowa wyniosła w kwietniu 4,1% r/r, czyli dokładnie ile wynosiła mediana prognoz. Trend spadkowy na inflacji bazowej powoli dobiega już końca. Za dwa miesiące obniży się ona do ok. 3,5% i zostanie w tych okolicach do końca roku – wg naszej prognozy. Tempo wzrostu wynagrodzeń jest zbyt wysokie, by inflacja bazowa mogła zejść do celu inflacyjnego NBP.   
• PL-DANE: Polska zainwestowała już prawie 10 mld zł z KPO – poinformowała minister Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Pełczyńska Nałęcz. Stwierdzenie to należy jednak naszym zdaniem interpretować jako inwestycje uruchomione a nie zakończone a faktyczne wydatkowanie wspomnianej kwoty rozciągnie się w czasie. Uważamy że wkład inwestycji do PKB w tym roku będzie ujemny ze względu na zakończenie budżetu środków unijnych na lata 2013-2020 i opóźnienie inwestycji z nowych funduszy UE (budżetu na lata 2021-2028 oraz KPO). 
• PL-OPINIA: A.Dziemianowicz-Bąk – ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyraziła pogląd, że w perspektywie kilku najbliższych lat należy skrócić standardowy  tydzień pracy z 5 do 4 dni.   
• JP-DANE: Według wstępnego szacunku PKB Japonii spadł w 1Q24 o 2,0% kw/kw w ujęciu zanualizowanym. Na rynku szacowano spadek o 1,2% wobec stabilizacji (0,0%) w 4Q23. 
• CN-DANE: Produkcja przemysłowa w Chinach wzrosła w kwietniu o 6,7% r/r – więcej niż spodziewał się konsensus prognoz (5,5% r/r). Sprzedaż detaliczna natomiast rozczarowała. W ubiegłym miesiącu wzrosła o zaledwie 2,3% wobec oczekiwanych 3,7% r/r.  
• US-DANE: Wczoraj miał miejsce szereg nieco słabszych od oczekiwań odczytów danych. Żaden z nich osobna nie wzbudziłby niepokoju, ale wszystkie razem składają się na obraz słabnącej koniunktury w amerykańskiej gospodarce. Wyliczmy więc te odczyty:  

1. Produkcja przemysłowa nie zmieniła się w kwietniu w stosunku do marca, podczas gdy oczekiwano lekkiego wzrostu: o 0,1% m/m;
2. Koniunktura w przemyśle w regionie Filadelfii obniżyła się w maju z 15,5 do 4,5 pkt (indeks Philly Fed), wobec spodziewanego spadku do 8pkt; 
3. W kwietniu rozpoczęto 1,36 mln nowych inwestycji budowy domów, wobec oczekiwanej liczby 1,42 mln;
4. Również w kwietniu wydano 1,44 mln pozwoleń na budowę domów, wobec konsensusu prognoz: 1,48 mln;  
5. W ubiegłym tygodniu odnotowano 222 tys. nowych wniosków o zasiłek dla bezrobotnych wobec konsensusu prognoz: 220 tys. 

Dlaczego Chiny wydają się stawiać i na OZE, i na węgiel? 

Chiny są ostatnim krajem na świecie który wciąż buduje dużo elektrowni węglowych. Tylko w ubiegłym roku uruchomiły bloki energetyczne o mocy 47GW w tej technologii (źródło), czyli więcej niż wynosi łączna moc wszystkich elektrowni węglowych w naszym kraju (32GW). I nie zamierzają się zatrzymywać – w ostatnich dwóch latach zatwierdziły plany budowy kolejnych 218 GW mocy tego typu. Może to sprawiać wrażenie, że Chiny nie partycypują w globalnych wysiłkach walki z globalnym ociepleniem, co skazuje te wysiłki na niepowodzenie.  

Moc nowych elektrowni węglowych uruchomionych w danym roku w Chinach, GW 

Źródło: https://globalenergymonitor.org/projects/global-coal-plant-tracker/  

Jednak Chiny są zarazem potentatem w dziedzinie zielonych technologii: fotowoltaiki, energetyki wiatrowej i jądrowej, elektromobilności, itd. Ich dominacja jest na tyle duża, że Stany Zjednoczone i Unia Europejska oskarżają je o dumping cenowy i obkładają cłami importowymi (źródło). Co kłóci się zresztą z celami polityki klimatycznej, gdyż hamuje globalną adopcję zielonych technologii. Tak czy inaczej, Chiny odpowiadają za ponad połowę wszystkich inwestycji w energetykę odnawialną na świecie i również nie zamierzają się zatrzymywać (źródło). Nie jest przesadą stwierdzenie, że bez Państwa Środka tempo dekarbonizacji globalnej gospodarki byłoby dużo mniejsze, mimo że emisje w tym kraju wciąż rosną.  Zresztą udział węgla w ich energetyce nawet tam systematycznie się obniża, więc nie jest tak że dekarbonizacja zupełnie Chiny ominęła.     

Z jakich źródeł Chiny wytwarzają energię elektryczną?  

Źródło: https://ourworldindata.org/energy/country/china, Analizy Pekao 

Paradoks jednoczesnych inwestycji Chin w dwie niezbyt komplementarne technologie energetyczne częściowo tłumaczy fakt, że kraj ten w ostatnich dwóch dekadach nie tylko modyfikował swój miks energetyczny, jak to się działo w krajach Zachodu, lecz także przechodził spóźnioną elektryfikację swojego terytorium. Gwałtowny wzrost popytu na energię elektryczną wymagał wykorzystania wszystkich dostępnych technologii, a więc zarówno węgla jak i OZE. Ten etap jednak dobiega już powoli końca – zużycie prądu na jednego mieszkańca zbliżyło się w Chinach do europejskiego poziomu. Wprawdzie Stany Zjednoczone zużywają go jeszcze ponad dwukrotnie więcej per capita, ale są pod tym względem wyjątkowo na tle świata rozrzutne.  

Zużycie energii elektrycznej, MWh per capita rocznie 

Źródło: https://ourworldindata.org/energy/country/china, Analizy Pekao 

Dlaczego więc Chiny wciąż budują na potęgę zarówno elektrownie węglowe, jak i OZE? Niekoniecznie wynika to ze spójnej i przemyślanej polityki energetycznej. Po pierwsze od 2014 zatwierdzanie planów budowy nowych elektrowni odbywa się na szczeblu regionalnym a poszczególne prowincje Chin mają często sprzeczne interesy ekonomiczne. Największy potencjał do rozwoju OZE ulokowany jest w głębi kraju (zwłaszcza w jego północno-zachodniej części), gdzie wieją mocne wiatry nie brakuje miejsca na farmy fotowoltaiczne. Baza przemysłowa, a więc i zapotrzebowanie na energię, skoncentrowane są natomiast na wybrzeżu. Chiny nie dysponują odpowiednią przepustowością sieci przesyłowych, aby przesłać tam energię z OZE w wystarczających ilościach. Dlatego prowincje na wschodzie kraju wciąż inwestują w elektrownie węglowe.  

Jest też drugi aspekt tego problemu. Gospodarka Chin – w dużej mierze z powodów politycznych – cechuje się ogromną stopą oszczędzania, dwukrotnie większą niż w krajach rozwiniętych i regularnie przekraczającą 50% PKB. Gdzieś te nadwyżki muszą być inwestowane, nawet jeśli inwestycje te niekoniecznie mają sens. Dlatego poszczególne prowincje Chin mają zarówno środki jak i motywację by budować nadwyżki mocy zarówno w elektrowniach węglowe, jak i w OZE. Te pierwsze jednak tracą stopniowo konkurencyjność i z biegiem czasu będą pełnić rolę elektrowni szczytowych (na czas, gdy brakuje prądu z OZE) a nie głównego źródła energii i to tylko do czasu, gdy magazyny energii nie staną się bardziej efektywne (w tej dziedzinie Chiny również poczyniły duże inwestycje). Ten proces już jest widoczny. Stopień wykorzystania elektrowni węglowych w roku stopniowo się obniża a ich rentowność w przeważającej mierze jest ujemna (link). Chiny odegrają więc ostatecznie pozytywną rolę w dekarbonizacji globalnej gospodarki, chociaż jako ostatnie odejdą od węgla.  

Komentarz rynkowy

• ZAGRANICA: Dość spokojna sesja na walutach rynków bazowych. EUR-USD zatrzymał trend wzrostowy z ostatniego tygodnia na poziomie 1,0875, a silniejszemu dolarowi sprzyjały „jastrzębie” wypowiedzi przedstawicieli Fed, którzy podkreślali, że potrzeba więcej czasu, aby nabrać pewności co do trwałego powrotu inflacji w USA w kierunku celu. Z drugiej strony „gołębi” przekaz usłyszeliśmy od członków Rady EBC. Kazaks powiedział, że istnieją warunki do obniżki stóp w czerwcu i że musiałaby nastąpić ogromna niespodzianka w danych, aby EBC nie wykonał ruchu w przyszłym miesiącu. Także Schnabel opowiedziała się za czerwcowym posiedzeniem jako odpowiednim momentem na obniżkę stóp procentowych, choć dalsza ścieżka jest znacznie bardziej niepewna. Wczorajsze dane makro z amerykańskiej gospodarki zaskakiwały przeważnie po negatywnej stronie, choć w większości nie były to dane z pierwszego garnituru, stąd nie zmieniły istotnie obrazu rynków. W ciągu wczorajszego dnia rentowności obligacji na rynkach bazowych odbiły korekcyjnie lekko w górę po silnym ruchu spadkowym z poprzedniego dnia. Dzisiaj kalendarz makroekonomiczny nie dostarczy inwestorom większych emocji. Od strony danych niemal pustka – dostaniemy tylko finalny odczyt kwietniowej inflacji HICP w strefie euro. 
• POLSKA: Tak jak pisaliśmy, zarówno EUR-PLN jak i USD-PLN doszedł do istotnych średniookresowych poziomów wsparcia (odpowiednio 4,26/EUR oraz 3,92/EUR), do których pokonania mogą być potrzebne nowe impulsy. Takowych wczoraj nie było i pary przy małej zmienności pozostawały wczoraj blisko tych poziomów. Dzisiejszy dzień zapowiada się również spokojnie przy pustym w istotne odczyty kalendarzu makro. Także koniec tygodnia nie będzie sprzyjać większym kierunkowym ruchom, a takie może wywołać dopiero przyszłotygodniowy pakiet danych z polskiej gospodarki. Na rynku długu również obserwowaliśmy spokojną sesję, a polskie papiery podążały za rynkami bazowymi. 

Kalendarz najważniejszych odczytów makroekonomicznych w bieżącym tygodniu znajduje się tutaj.