Wiadomości

• PL-STOPY: I. Dąbrowski – jeden z gołębich członków RPP – wyraził pogląd, że lipiec jest bezpiecznym momentem na decyzję o cięciu stóp procentowych, choć nie wykluczył że taka decyzja zostanie podjęta wcześniej, gdyż gotowość do luzowania polityki pieniężnej w RPP wzrosła. Jako główny parametr makroekonomiczny, który obserwuje wskazał tempo wzrostu płac, które powinno wyhamować do 5-6%, aby można było mieć nadzieję na zakotwiczenie inflacji w celu. Podtrzymujemy naszą opinię, że w maju i czerwcu RPP obniży stopy o łącznie 100pb – zgodnie z kwietniową zapowiedzią prezesa NBP A. Glapińskiego.
• PL-PKB: GUS zrewidował w górę dynamikę PKB w 4kw 2024 r. z 3,2 na 3,4% r/r. Średnioroczny wzrost PKB nie uległ natomiast zmianie (2,9% r/r) ze względu na lekką korektę w dół wzrostu w 1kw 2024 (z 2,2 do 2,1% r/r). Wkład inwestycji do tego wyniku okazał się ostatecznie ujemny – wg zrewidowanych danych inwestycje spadły w zeszłym roku o 2,2% podczas gdy wcześniej szacowano, że wzrosły o 1,5%. Z drugiej strony, w górę zrewidowano wkład zmiany zapasów. Zrewidowane dane pokazują, że cykl inwestycyjny nie różni się (wbrew wcześniejszym sugestiom) od poprzednich – inwestycje spadły łącznie o 7% od szczytu – a baza dla tegorocznego odbicia inwestycji jest korzystniejsza.
• EZ-STOPY: Rada Prezesów EBC zadecydowała o obniżeniu stóp procentowych o 25pb – po raz siódmy od czerwca 2024. Stopa depozytowa w strefie euro wynosi obecnie 2,25% - blisko poziomu neutralnego. Z komunikatu po posiedzeniu zniknęło sformułowanie, że polityka pieniężna jest (coraz mniej) restrykcyjna. Cięcia stóp procentowych w Europie stały się łatwiejsze niż w ostatnich miesiącach, gdyż euro wyraźnie się umocniło, ceny surowców energetycznych spadły a wojna handlowa ze Stanami Zjednoczonymi zgasiła nadzieje na odbicie koniunktury w strefie euro i ożywienie presji popytowej. Ocenę tę potwierdziła Ch. Lagarde na wczorajszej konferencji prasowej. Prezes EBC poinformowała też, że Rada Prezesów debatowała nawet nad zwiększeniem skali cięcia stóp do 50pb, ale nie zdecydowała się na taki krok ze względu na podwyższoną niepewność co do perspektyw gospodarki. To nie koniec cięć stóp procentowych w strefie euro – spodziewamy się jeszcze co najmniej jednej obniżki o 25pb z ryzykiem na więcej.
• US-DANE: Koniunktura w amerykańskim przemyśle pogarsza się. Indeks Philly Fed dla regionu Filadelfii obniżył się w kwietniu z +12,5 do -26,4 pkt. Spadek był mocniejszy od konsensusu prognoz, który oczekiwał odczytu na poziomie +2 pkt. Przedsiębiorstwa przemysłowe odnotowały wyraźny spadek liczby nowych zamówień (+8,7 " -34,2 pkt) wzrost presji kosztowej (48,3 "51 pkt) oraz mniejszą skłonność do zatrudniania (20,2 " 0,2 pkt). Jednocześnie liczba wniosków o zasiłek dla bezrobotnych w USA utrzymuje się na niskim poziomie – w ub. tygodniu było ich 215 tys. Spadła natomiast liczba nowych inwestycji w budowę domów w USA. W marcu było ich zaledwie 1,312 mln, wobec 1,49 mln w lutym.

Tegoroczne Święta Wielkanocne będą najdroższe w historii… prawie jak co roku

Co roku słyszymy medialne hasła, które grzmią, że tegoroczne Święta będą najdroższe w historii… I co roku jest to w większości przypadków prawdą (dlaczego „w większości przypadków” – pokazujemy parę akapitów dalej), ale nie jest to nic zdrożnego. Inflacja, czyli wzrost cen, jest zjawiskiem skorelowanym ze wzrostem gospodarczym i jeżeli by jej nie było, oznaczałoby to nic innego, jak gospodarkę w recesji. Kluczem jest, żeby inflacja nie była zbyt wysoka, najlepiej bliska celowi inflacyjnemu, do którego NBP próbuje dążyć swoimi działaniami polityki monetarnej.

Wielkanoc to czas, w którym zakupy koncentrują się na produktach spożywczych. W przypadku Bożego Narodzenia mamy tradycję wręczania prezentów, dlatego więcej patrzy się wtedy na wydatki sprzętu RTV/AGD, zabawki czy odzież. W porównaniu do ubiegłorocznej Wielkanocy, dynamika cen wielkanocnych produktów spożywczych jest zróżnicowana, choć przeważają wzrosty. Wyraźnie więcej kosztuje flagowy produkt kojarzony ze Świętami, czyli jaja. Przyczyna ma głównie charakter podażowy – epidemia ptasiej grypy nie ominęła Polski, a pierwsze większe ogniska choroby obserwowane są od jesieni 2024 r. Spowodowała ona liczne straty kur niosek i będzie to problemem jeszcze przez dłuższy czas - niższa liczba piskląt to niższa liczba potencjalnych niosek w przyszłości. W ciągu ostatniego roku średnia liczba piskląt zmniejszyła się w Polsce o 13%, a w ciągu 3 ostatnich lat o prawie 25%. Jeszcze wcześniej problemem była słaba opłacalność produkcji ze względu na wysokie ceny pasz, które nie rekompensowały ceny sprzedaży jaj.

Średnia liczba piskląt w Polsce (mln)

Źródło: Eurostat

Za jaja trzeba zapłacić obecnie około 16% więcej niż podczas ubiegłorocznych Świąt. Droższe jest również masło. Jego ceny wprawdzie spadły w pierwszym kwartale bieżącego roku i są poniżej szczytu z przełomu roku, ale nadal kształtują się znacznie powyżej poziomu z analogicznego okresu 2024 r. Kostka masła kosztuje, bez promocji, średnio o 20% więcej niż rok temu. Za pieczywo zapłacimy podczas tegorocznych Świąt więcej o 6,5% rok do roku, za mleko czy inne przetwory mleczne (np. twaróg) o 6% więcej. Wzrosły też ceny mięsa czy wędlin (o 5%). Ceny owoców oraz warzyw również poszły do góry (o 6-7%).

Z kolei za co zapłacimy mniej niż w ubiegłoroczne Święta? Bezsprzecznie liderem jest tutaj cukier, który jest obecnie tańszy aż o 1/3 w relacji rocznej. Jest to związane ze spadkiem jego notowań na rynku światowym i polskim. Również za mąkę zapłacimy mniej niż w roku ubiegłym (o 2,5%).

Uśredniając powyższe artykuły spożywcze do tzw. „koszyka wielkanocnego” szacujemy, że zapłacimy w tym roku za niego o 7,5% więcej niż w roku ubiegłym. Wracając do tytułu tego eseju, prawie jak co roku Święta Wielkanocne są coraz droższe i droższe, choć zdarzały się nieliczne wyjątki, np. w roku 2024 taki koszyk staniał rok do roku (niedużo, bo o prawie 2%), ale nie bez znaczenia była panująca wtedy wojna cenowa między dyskontami w Polsce czy też efekt bardzo wysokiej bazy z roku 2023, kiedy to byliśmy w epicentrum kryzysu inflacyjnego, a koszyk wielkanocny podrożał wtedy wyraźnie o ponad 20%.

Inflacja „koszyka wielkanocnego” (%r/r)

Źródło: GUS, Pekao Analizy

Komentarz rynkowy

• ZAGRANICA: Bez większych zmian, ale z rynkowego szumu możemy wyłowić kilka sygnałów. Najważniejszym jest spadek rynkowych stóp procentowych w Europie, zarówno w kategoriach absolutnych, jak i relatywnie do ich (rosnących) analogonów z USA. Tym razem wygląda jednak na to, że to nie rotacja aktywów z dala od USA i do innych głównych gospodarek odpowiada za te rynkowe ruchy, tylko percepcja polityki pieniężnej po obu stronach Atlantyku. Obdarowany przez rynki dużo mocniejszą walutą, EBC będzie dalej ciąć, sprowadzając główną stopę procentową poniżej poziomu neutralnego – wbrew planom sprzed paru miesięcy. Z kolei w USA potencjał rynkowy zaczyna mieć kwestia potencjalnej zmiany na stanowisku szefa Fed (kadencja J. Powella kończy się w maju przyszłego roku, co może być zbyt długim okresem oczekiwania dla prezydenta Trumpa). Ingerencja egzekutywy w działanie banku centralnego byłaby w tym kraju działaniem bez precedensu (alternatywnie, precedensy są, ale międzynarodowe i nie stawiają USA w zbyt korzystnym świetle), przekładającym się m.in. na stromienie krzywej dochodowości, niekoniecznie skutkując niższymi długoterminowymi stopami procentowymi. Dlaczego? Złagodzenie polityki pieniężnej (zwłaszcza w kontrowersyjnych okolicznościach) w reakcji na negatywny szok podażowy stanowiłoby potencjalnie duży impuls inflacyjny. Naszym zdaniem temat obsady kierownictwa Fed będzie w kolejnych miesiącach wracać – amerykańska gospodarka hamuje, Fed jednoznacznie odmówił szybkiej zmiany kursu, presja polityczna na Fed będzie rosnąć. W najbliższych dniach kalendarze publikacji makro na świecie pustoszeją (w gruncie rzeczy aż do środy). W centrum uwagi będzie więc polityka handlowa USA.
• POLSKA: Flauta. Bez zmian na krajowym rynku FX (złoty był wczoraj minimalnie mocniejszy), rynek FI z kolei zachowywał się zgodnie z trendami europejskimi (umiarkowane spadki rentowności i stawek swap). Generalnie, nie widzimy w ostatnich dniach efektów oddziaływania czynników krajowych i nie zmieni się to w najbliższych dniach z uwagi na dni świąteczne i okołoświąteczne. Polacy wracają do pracy we wtorek, ale pierwszy dzień po świętach będzie interesujący głównie dla ekonomistów (paczka danych krajowych). Na większe ruchy rynkowe należy poczekać zapewne do środy.