Jak obliczyć swoją zdolność kredytową
Jedną z najważniejszych kwestii przy zaciąganiu kredytu w banku jest zdolność kredytowa. To ona określa, ile bank może nam udostępnić (pożyczyć) pieniędzy, żeby być pewnym ich zwrotu. Warto to sprawdzić, zanim udamy się do banku.
Procedury banków dotyczące badania zdolności kredytowej zabezpieczają interesy zarówno samych instytucji banków, jak i ich klientów. Jednym z takich „bezpieczników” jest zdolność kredytowa. To ona podpowiada bankowi, ile może pożyczyć pieniędzy, a jednocześnie chroni klienta przed kłopotami ze spłatą zobowiązania, a przynajmniej znacznie ogranicza niebezpieczeństwo wystąpienia problemów.
Zdolność kredytowa – czym jest
Zasady dokonywania zdolności kredytowej określone są w ustawie z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami oraz ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Częstokroć w ramach badania zdolności kredytowej wskazuje się maksymalną kwotę kredytu, jaką bank przyzna kredytobiorcy przy wybranym okresie spłaty. Umowa o kredyt hipoteczny może zostać zawarta tylko w przypadku, gdy wynik oceny zdolności kredytowej wskazuje, że konsument będzie zdolny do spłaty zaciągniętego kredytu hipotecznego wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie o kredyt hipoteczny. Ocena zdolności kredytowej jest dokonywana na podstawie informacji uzyskanych od konsumenta, z baz danych lub ze zbiorów danych kredytodawcy Analiza zdolności kredytowej jest dzielona na część ilościową (analiza sytuacji finansowej) i jakościową (sprawdzanie informacji mających ważny wpływ na skłonność do wywiązywania się ze zobowiązania).
Obliczanie zdolności kredytowej – jak to zrobić
Każdy bank samodzielnie ocenia zdolność kredytową i kieruje się przy tym własnymi regułami. Jeśli chcielibyśmy poznać naszą zdolność kredytową, nie musimy udawać się do banku lub firmy pośrednictwa kredytowego. Samodzielnie można oszacować własną zdolność kredytową. Najłatwiej wykorzystać do tego kalkulator zdolności kredytowej. Takich narzędzi znajdziemy bardzo wiele w Internecie. Kalkulatory tego typu mogą być mniej lub bardziej rozbudowane w zależności od rodzaju kredytu. Należy pamiętać, że dają one tylko przybliżone wyliczenia, a ostateczna zdolność obliczana jest przez bank, w którym ubiegasz się o kredyt.
Przy obliczaniu zdolności kredytowej najczęściej trzeba podać takie informacje jak:
- dochód netto gospodarstwa domowego,
- miesięczne koszty utrzymania,
- liczba osób w gospodarstwie domowym,
- raty innych kredytów,
- limity na kartach kredytowych,
- wartość kupowanej nieruchomości (przy kredycie hipotecznym),
- okres spłaty.
Czy historia kredytowa wpływa na zdolność kredytową
W procesie ubiegania się o kredyt istotna jest historia kredytowa klienta. Nie należy jej mylić ze zdolnością kredytową. Historia kredytowa pokazuje, jak w przeszłości dana osoba spłacała swoje zobowiązania, czy była w tym solidna i nie miała opóźnień w spłacie. Istotne jest to, że historia kredytowa wpływa również na zdolność kredytową. Jeśli masz wysoką zdolność kredytową, ale złą historię kredytową, możesz mieć problem z otrzymaniem kredytu. Zła historia kredytowa wskazuje min. na opóźnienia spłat wcześniejszych zobowiązań. Warto zatem dbać o dobrą historię kredytową.
Przy ocenie zdolności kredytowej kluczowe są dochody
Dochody są najważniejszym czynnikiem branym pod uwagę przy obliczaniu zdolności kredytowej. Bank interesuje przede wszystkim dochód netto, a więc kwota, jaka pozostaje po potrąceniu (zapłaceniu) podatków i innych ciężarów publicznoprawnych (np. ZUS). Wydawać by się mogło, że im wyższe dochody, tym wyższa zdolność kredytowa. Dochody są jednak zawsze analizowane w powiązaniu z kosztami utrzymania gospodarstwa domowego. Nie zawsze wysokie dochody są gwarancją wysokiej zdolności kredytowej, jeśli masz dużo kredytów do spłaty i innych kosztów stałych. Do tego analizowane jest źródło dochodu i jego stabilność. Bank musi się upewnić, że kredytobiorca będzie miał z czego spłacać swoje zobowiązanie za rok, dwa lub za dwadzieścia lat w przypadku kredytu hipotecznego.
Scoring kredytowy – co to jest
Przy analizie zdolności kredytowej brana jest pod uwagę także charakterystyka osoby wnioskującej o kredyt. Wykonuje się wtedy tzw. scoring kredytowy, czyli stosuje się metodę w celu oceny wiarygodności klienta. Brane są wtedy pod uwagę różne czynniki, za które klient może otrzymać więcej lub mniej punktów, np. wiek, wykształcenie, stan cywilny, wykonywany zawód, status mieszkaniowy, liczba osób na utrzymaniu itd. Jeśli scoring będzie niski (mała liczba punktów), wnioskowana kwota kredytu może zostać obniżona, może zostać przyznawany droższy kredyt (z wyższą stałą stopa procentową lub z wyższą marżą doliczaną do wskaźnika referencyjnego w przypadku oprocentowania zmiennego, wyższe oprocentowanie rekompensuje ryzyko banku) lub też wydawana jest negatywna decyzja kredytowa – co jest równoznaczne z odmową udzielenia kredytu.