Najważniejsze Fundusze Europejskie
Unia Europejska jest zróżnicowana nie tylko pod względem rozwoju gospodarczego i społecznego, ale i pod względem wyzwań kluczowych dla poszczególnych państw czy regionów. W celu realizacji określonych priorytetów oraz reagowania na poszczególne wyzwania, powołano szereg Funduszy Europejskich. Chociaż ich działania niejednokrotnie mogą się zazębiać, każdy z nich ma wyznaczone konkretne cele. Poniżej opisujemy pokrótce najważniejsze Fundusze Europejskie funkcjonujące w latach 2021-2027.
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)
EFRR ma na celu zmniejszenie różnic w poziomie rozwoju poszczególnych regionów Unii Europejskiej. Wspiera rozwój gospodarczy, tworzenie miejsc pracy i podnoszenie poziomu życia przede wszystkim w mniej rozwiniętych regionach. Promuje współpracę między państwami, regionami i społecznościami przygranicznymi. Reaguje także na wyzwania związane z upadającymi gałęziami przemysłu, niedostępnością geograficzną (np. regionów górskich lub wysp) czy też słabym zaludnieniem, utrudniającym wzrost gospodarczy.
Przykłady projektów realizowanych w ramach EFRR
- Wspieranie rozwoju przedsiębiorstw: finansowanie inwestycji realizowanych przez przedsiębiorców, zwiększających ich możliwości rozwoju; finansowanie usług doradczych dla przedsiębiorców; wspieranie działalności podmiotów oferujących usługi dla przedsiębiorców, np. lokalnych agencji rozwoju, funduszy pożyczkowych itp.
- Cyfryzacja: poprawa dostępu do Internetu, rozwój elektronicznej administracji i dostępu do usług publicznych.
- Wspieranie innowacyjności: finansowanie badań naukowych i projektów badawczych realizowanych przez instytucje badawczo-rozwojowe, jednostki naukowe lub przez przedsiębiorstwa, wspieranie wdrażania innowacyjnych technologii i rozwiązań w przedsiębiorstwach.
- Wspieranie inwestycji w infrastrukturę i rozwiązania usprawniające funkcjonowanie transportu, energetyki, telekomunikacji, ochrony środowiska, odnawialnych źródeł energii itp.
- Wspieranie rozwoju podmiotów tzw. ekonomii społecznej: spółdzielni, stowarzyszeń, przedsiębiorstw społecznych.
- Rozwój usług społecznych, edukacyjnych, kulturalnych i rekreacyjnych, w tym przez inwestycje w infrastrukturę (np. tworzenie systemów nauki zdalnej, wzmocnienie usług ochrony zdrowia, budowa lokalnego stadionu itp.).
- Rozwój sektorów turystyki i kultury: rozwój oferty turystycznej, dofinansowanie działalności instytucji kultury.
Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+)
Europejski Fundusz Społeczny Plus ma za zadanie wpierać politykę społeczną, szczególnie w zakresie zatrudnienia, edukacji i rozwoju umiejętności. Stanowi unijną odpowiedź na problemy wynikłe w wyniku wybuchu pandemii COVID-19, które dotknęły rynek pracy, systemy edukacji i opieki zdrowotnej.
Przykłady projektów realizowanych w ramach EFS+
- Budowa, remonty, modernizacja szkół, szpitali itp.
- Organizacja szkoleń zawodowych.
- Projekty zwiększające integrację społeczną, w tym oferujące wsparcie dla osób marginalizowanych.
Fundusz Spójności
Fundusz Spójności jest przeznaczony dla krajów członkowskich o niższym poziomie zamożności – tzn. dla tych, których dochód narodowy brutto na mieszkańca nie przekracza 90% średniej unijnej. Do tej grupy należy m.in. Polska. Fundusz wspiera realizację projektów zmniejszających różnice ekonomiczne i społeczne między krajami członkowskimi. Cele Funduszu Spójności oraz rodzaje wspieranych projektów w latach 2021-2027 są podobne, jak w przypadku Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, z tą różnicą, że wsparcie w ramach Funduszu Spójności ogranicza się do dwóch rodzajów projektów: z zakresu ochrony środowiska oraz dotyczących transeuropejskich sieci transportowych.
Przykłady projektów realizowanych z Funduszu Spójności
- Inwestycje na rzecz środowiska, włączając w to projekty związane ze zrównoważonym rozwojem i energią, przynoszące korzyści środowisku.
- Projekty oczyszczania wód i gospodarki odpadami.
- Wspieranie efektywności energetycznej, redukcji emisji gazów cieplarnianych, energii odnawialnej.
- Rozwój inteligentnych systemów i sieci energetycznych oraz systemów magazynowania energii.
- Wspieranie dostępu do wody oraz zrównoważonej gospodarki wodnej.
- Wspieranie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej, ograniczanie wszelkich rodzajów zanieczyszczeń.
- Budowa i modernizacja sieci drogowych i kolejowych.
Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury
EFMRA wspiera unijną politykę rybołówstwa, zapewniając przy tym ochronę środowiska naturalnego i tzw. żywych zasobów wodnych. Obejmuje szeroko pojętą działalność gospodarczą związaną z morzami, wybrzeżami i wodami śródlądowymi, z uwzględnieniem tematyki bezpieczeństwa i czystości wód.
Przykłady projektów realizowanych w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury
- Inwestycje w zrównoważone rybołówstwo.
- Modernizacja sprzętu rybackiego.
- Badania morskie.
- Ochrona środowiska morskiego.
Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji
Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji jest ściśle powiązany z Europejskim Zielonym Ładem – planem osiągnięcia przez Unię Europejską neutralności klimatycznej do 2050 r. Fundusz ma wspierać regiony, które w tym dążeniu napotykają na szczególne trudności społeczno-gospodarcze. Są to np. regiony z gospodarką opartą o paliwa kopalne bądź z przemysłem o wysokiej emisji gazów cieplarnianych.
Przykłady projektów realizowanych w ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji
- Czyste technologie energetyczne.
- Redukcja emisji.
- Regeneracja terenów przemysłowych.
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)
EFRROW ma na celu wspieranie rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich. Skupia się na modernizacji rolnictwa, poprawie środowiska naturalnego i krajobrazu wiejskiego oraz wspieraniu dywersyfikacji gospodarki wiejskiej.
Przykłady projektów realizowanych w ramach EFRROW
- Projekty zwiększające efektywność energetyczną i ekologiczną w rolnictwie.
- Inicjatywy promujące turystykę wiejską i lokalne produkty żywnościowe.
Czytaj dalej: krajowy system wdrażania.
Data publikacji: kwiecień 2024