Krajowy system wdrażania
Polscy przedsiębiorcy oraz inni beneficjenci wsparcia unijnego nie otrzymują środków bezpośrednio z Funduszy opisanych w sekcji Najważniejsze Fundusze Europejskie. Środki poszczególnych Funduszy, przeznaczone dla Polski, zasilają budżety programów krajowych (w poprzednich perspektywach nazywanych Programami Operacyjnymi), które są opracowywane w kraju i. zatwierdzane przez Komisję Europejską. Określają one szczegółowe cele i zasady wydatkowania środków Funduszy Europejskich na projekty wspierające polską gospodarkę.
Programy krajowe realizowane w latach 2021-2027 przedstawiamy na stronie Fundusze dla Polski.
Poszczególne programy krajowe określają, na co zostaną wydane przeznaczone dla Polski środki. W celu skutecznego transferu środków wsparcia do ich beneficjentów – w tym do przedsiębiorców – konieczne było stworzenie sprawnego systemu realizacji tych programów.
Kluczowe elementy systemu wdrażania programów finansowanych z funduszy UE to tzw. Instytucja Zarządzająca oraz Instytucje Pośredniczące. Omówimy je na przykładzie Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, oferującego szeroką ofertę wsparcia dla przedsiębiorców.
Instytucja Zarządzająca odpowiada za przygotowanie i całościową realizację programu. Jest odpowiedzialna za opracowanie jego treści i zasad funkcjonowania, w tym określenie rodzajów projektów, dla jakich będzie przeznaczone wsparcie. IZ określa system oceny i wyboru projektów, włącznie ze szczegółowymi warunkami, które muszą spełnić podmioty ubiegające się o wsparcie. Zapewnia system wsparcia realizacji programu, wydając podręczniki, instrukcje i wyjaśnienia oraz prowadząc działania promocyjne. Kontroluje realizację programu oraz przygotowuje raporty dla Komisji Europejskiej dotyczące postępów w jego realizacji. Rozpatruje też protesty i odwołania wnoszone przez wszelkie zainteresowane podmioty. Rolę Instytucji Zarządzającej programem Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) pełni Departament Programów Wsparcia Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. W przypadku programów regionalnych, rolę Instytucji Zarządzających pełnią zarządy poszczególnych województw.
Instytucja Zarządzająca zleca realizację części zadań tzw. Instytucjom Pośredniczącym. Role IP pełnią podmioty specjalizujące się w dziedzinie, której dotyczy dana część programu. I tak, w programie FENG za realizację zadań związanych ze wparciem dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw odpowiada Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, natomiast rolę Instytucji Pośredniczącej w przypadku wsparcia dla dużych firm pełni Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Ponadto Bankowi Gospodarstwa Krajowego zlecono realizację zadań związanych z instrumentami finansowymi (pożyczkami, gwarancjami kredytowymi), a Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej – realizację programu FENG w zakresie wsparcia dla naukowców.
Instytucje Pośredniczące są najbliżej beneficjentów poszczególnych programów. Zajmują się obsługą wniosków o dofinansowanie: ogłaszają nabory, przyjmują wnioski, oceniają je, wybierają zwycięskie projekty i podpisują umowy na ich realizację. Do ich obowiązków należą także rozliczanie środków wsparcia i nadzór nad właściwą realizacją projektów.
Czytaj dalej: jak uzyskać finansowanie?
Data publikacji: kwiecień 2024